CẢM NHẬN VĂN HÓA ỨNG XỬ GIỮA ĐỜI THƯỜNG

Các bạn trẻ thân mến,

Một buổi chiều trời mưa, tôi và người anh ngồi trên chiếc Future X di chuyển trên đường Trường Chinh, quận Tân Bình, Tp. Hồ Chí Minh về hướng đường Cộng Hòa. Trời mưa lớn làm ngập đường làm cho việc đi lại khó khăn. Có một đôi tình nhân trẻ đẹp kia cũng di chuyển cùng hướng với chúng tôi. Họ phóng xe rất nhanh. Tới chỗ đoạn đường ngập nước xe vẫn phóng nhanh. Nước bắn tóe tứ tung. Anh em chúng tôi hưởng hậu quả của những làn nước ô nhiễm ấy. Không một lời xin lỗi. Không một cái nhìn. Không một cử chỉ thân thiện nào. Đường ai nấy đi…

Những cảm nhận và bài học

Bạn thân mến, câu chuyện đời thường trên đây gợi lên trong tâm trí chúng ta những cảm nhận và bài học gì về văn hóa ứng xử giữa đời thường? Thế nào là ứng xử có văn hóa? Người học thức cao ứng xử có văn hóa không? Hậu quả của những ứng xử thiếu văn hóa là gì? Là Kitô hữu, những ứng xử có văn hóa được thể hiện nơi nhà thờ, gia đình và xã hội như thế nào?

Trước tiên, hành động của đôi tình nhân trên đây xem ra chẳng văn hóa tí nào. Họ đẹp, giàu có, đi xe đời mới đắt tiền. Tuy nhiên, họ lại nghèo về văn hóa ứng xử giữa người với người. Quả thật, những ứng xử có văn hóa là thái độ biết tôn trọng người khác. Bởi vậy mới có câu: “Biết người biết ta. Trăm trận trăm thắng.” Vì thế, ứng xử có văn hóa sẽ dễ chinh phục lòng người. Ứng xử có văn hóa là chìa khóa mở ra nhiều mối quan hệ xã hội tốt đẹp. Người giao tiếp tốt là người biết tôn trọng, lắng nghe người khác.

Người thật, việc thật

Bạn có bao giờ thấy mình vụng về trong giao tiếp và ứng xử chưa? Nhiều lần dừng xe ở các ngã ba, ngã tư của Sài Gòn, có nhiều người ứng xử thiếu tôn trọng người khác như trường hợp đối với những bạn trẻ đi phát tờ rơi. Có người lắc đầu từ chối không nhận. Có người nhận xong quăng tờ rơi xuống đường… Những hình ảnh giữa đời thường này cho thấy phần đông người Sài Gòn hôm nay nghèo nàn về ứng xử. Họ là ai? Có người học thức cao. Có người giàu sang đi xe xịn. Có người đẹp lộng lẫy với những bộ quần áo sang trọng. Họ là những người đẹp chân dài nổi tiếng… Thế nhưng, họ lại vụng về và nghèo nàn trong ứng xử. Vì vậy, ứng xử văn hóa là một nét đẹp cho một xã hội văn minh tiến bộ. Ứng xử văn hóa là cả một quá trình nhận thức, trải nghiệm lâu dài của con người.

Kitô hữu cần ứng xử như thế nào?

Tiếp đến, chúng ta là những Kitô hữu. Vậy, bạn và tôi cần ứng xử như thế nào khi vào nhà thờ? Chúng ta ứng xử đối với những người anh em của mình ra sao? Có nhiều người vào nhà thờ ngồi lắc lư, mặc những bộ quần áo mode v.v… Có nhiều người vào nhà thờ nói chuyện huyên thuyên. Có những người đi lễ nhưng không muốn vô nhà thờ. Họ thích ngồi ở ngoài hoặc ngồi trên xe Honda để tham dự Thánh lễ. Có người vừa mới ra cửa nhà thờ chen lấn và cự cãi nhau v.v… Những thái độ, cử chỉ và hành động ấy không phải là những ứng xử văn hóa Kitô giáo. Như vậy, người có đạo phải ứng xử như thế nào? Điều này cần quy về những lời giáo huấn của Chúa Giêsu trong Tin Mừng.

Học hỏi những lời dạy và cách ứng xử của Chúa Giêsu

Nếu đọc lại Tin Mừng, chúng ta sẽ cảm nhận những tình huống ứng xử mà Chúa Giêsu đã đưa ra. Chúa dạy chúng ta tha thứ: “Thầy không bảo là đến bảy lần, nhưng là đến bảy mươi lần bảy” (Mt 18,22). Chúa dạy chúng ta yêu thương người nghèo như Mẹ Têrêsa Calcutta đã làm. Chúa đã ứng xử tế nhị với người phụ nữ tội lỗi bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình… Tựu trung lại, cái lõi của khung ứng xử Chúa dạy chúng ta là bác ái yêu thương: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới, là anh em hãy yêu thương nhau, anh em hãy yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương anh em" ( Jn 13,34).

Thay lời kết

Bạn thân mến, phần đông con người hôm nay ai cũng muốn trở nên giàu có với tiện nghi vật chất, tiền bạc. Tuy nhiên, có mấy người quan tâm đến những kỹ năng ứng xử văn hóa giữa đời thường? Là Kitô hữu, Giáo hội mời gọi mỗi chúng ta chiêm ngắm Chúa Giêsu. Nơi Ngài, bạn và tôi sẽ nhận ra mẫu gương ứng xử tuyệt hảo mang lại niềm tin yêu và hy vọng cho đời, cho người.

Raphael Trần Dương Tuyển