Bài cùng chủ đề:
1. Người vô thần và Giáo hội của MỘT Chân lý
2. Chủ nghĩa Vô thần, Trò chơi và Sự thật
3. Niềm tin mù quáng và bất hợp lý của chủ nghĩa vô thần
4. Nhân phẩm bị coi thường theo quan điểm chủ nghĩa duy vật vô thần
5. Giáo thuyết vô thần
6. Thuyết vô thần và trắc nghiệm chân lý
Một
bài viết của Amanda Marcotte trên AlterNet về “Các huyền thoại mà nhiều
người có đạo biết về những người vô thần”, ngụ ý vạch trần họ. Đó là
một cái nhìn vào trong não bộ của người vô thần. Chúng ta hãy look
through her myths and see how they hold up.
“Huyền thoại” 1: Không có người vô thần trong hố cá nhân.
Về
huyền thoại này, Marcotte nói: “Huyền thoại này làm những người vô thần
bực tức, vì nó cố gắng tạo nhân đức từ việc nhử mồi về sự yếu đuối của
con người… Nếu bạn nghe một người nói khoác lác nhắm vào những người
được chẩn đoán bị bệnh ở giai đoạn cuối… bạn nghĩ người đó không có đạo
đức chút nào”.
Nhận
thấy bà kết án các bác sĩ khoa tim mạch, các bác sĩ khoa ung bướu,
những người chăm sóc tại nhà tế bần và các tuyên úy là không có đạo đức,
bà vội thêm: “Ngoài các mối quan ngại về sự vận dụng là các mối quan
ngại về độ chính xác. Nhiều giáo huấn tôn giáo không thực sự êm dịu chút
nào nếu bạn trở lại và nhìn kỹ”.
Tôi
nghĩ sai lầm cơ bản của bà ở đây là giả vờ “không có người vô thần
trong hố cá nhân” là đòi hỏi của tôn giáo. Không, đó là các cư xử được
theo dõi.
Người
ta có khuyenh hướng tìm đến Chúa lúc gặp khó khăn. Chắc chắn chúng ta
thấy trong vụ khủng bố ngày 11/9 ở Hoa Kỳ, vụ ở Trường Trung học
Columbine, vụ đánh bom Tòa nhà Liên bang TP Oklahoma, và vụ động đất năm
1989 ở San Francisco.
Hoặc
có thể người vô thần nghĩ khẩu hiệu “God Bless America” (Xin Chúa chúc
lành nước Mỹ) sau vụ khủng bố ngày 11/9 là “ảo giác quần chúng” (mass
hallucination) như việc Chúa Giêsu hiện ra sau khi phục sinh.
“Huyền thoại” 2: Người vô thần tức giận Thiên Chúa.
Marcott
viết: “Người vô thần thường đưa ra những mâu thuẫn hợp lý của niềm tin
tôn giáo – chẳng hạn tin Thiên Chúa toàn thiện và toàn năng, nhưng Ngài
cũng cho phép sự dữ hiện hữu bằng mật cách nào đó – và các tín hữu dùng
điều đó để kết luận rằng người vô thần tức giận Thiên Chúa. Chúng ta
không vậy. Người ta không thể tức giận cái gì không hiện hữu. Tôi không tức giận Thiên Chúa nhiều hơn tức giận thần Zeus”.
Bà
ấy đúng; người ta không thể tức giận cái gì được hư cấu. Nhưng người ta
có thể tức giận những người quan trọng vắng mặt trong đời bạn. Nhiều
người tức giận người cha đã bỏ rơi họ khi họ còn trẻ, người giữ an ninh
khu phố mà vắng mặt, người yêu không quan tâm họ.
Bà
quan ngại rằng câu “Thiên Chúa toàn thiện và toàn năng, nhưng Ngài cũng
cho phép sự dữ hiện hữu bằng mật cách nào đó” có vẻ khả nghi như nỗi
thất vọng.
Với bất kỳ mức độ nào, tôi không biết các tín hữu chúng ta có coi người vô thần là điên tức với Chúa hay
không. Tôi nghĩ người vô thần không muốn để cho Thiên Chúa là Thiên
Chúa. Nếu Thiên Chúa là Thiên Chúa, còn chúng ta không, thì chúng ta sẽ
không hiểu Ngài hơn đứa con 4 tuổi của tôi hiểu tôi. Thật vậy, chúng ta
sẽ hiểu Ngài rất ít. Người vô thần muốn Thiên Chúa nhỏ vừa với cái đầu
của họ. Nếu vậy thì không là Thiên Chúa chút nào.
“Huyền thoại” 3: Người vô thần gây hấn và thô lỗ.
Marcotte
viết: “Nói một cách khách quan, các tín hữu phạm tội đối nghịch với các
động thái tốt nhiều hơn người vô thần. Nhưng cách tranh luận của người
vô thần có xu hướng quấy rầy các tín hữu nhiều hơn cách tranh luận về
Thiên Chúa làm phiền người vô thần, như vậy người vô thần có tiếng bất
công vì thô lỗ, thậm chí khi chúng ta trực tính hoặc không biện hộ”.
Dĩ
nhiên đây là điều ngớ ngẩn. Amanda Marcotte là người vô thần viết chống
Thiên Chúa ở một quốc gia đa số theo Kitô giáo, có những người lãnh đạo
theo Kitô giáo. Và bà ấy không ở tù. Các tín hữu không tâm đầu ý hợp ở
các nước vô thần như Albania thời cộng sản, chế độ này đã phá hủy các
biểu tượng Kitô giáo!
Hiện
nay, chúng ta có thể cho bà biết rằng không phải tất cả các tín hữu đều
lịch sự: Cả bà ấy và tôi đều không thể viết công khai ở một nước dưới
quyền cai trị của những người Hồi giáo quá khích.
“Huyền thoại” 4: Chủ nghĩa vô thần là một công tử bạch diện (white dude thing).
Bà
nói: “Những người như Christopher Hitchens và Richard Dawkins được sự
chú ý của các phương tiện truyền thông dành cho chủ nghĩa vô thần đã tái
củng cố huyền thoại này”.
Tôi
rất đồng ý với bà ấy ở đây. Người vô thần Trung quốc đã sát hại toàn bộ
các gia đình và làm cho Giáo hội thầm lặng không là “những công tử
bột”. Người vô thần Mexico cũng không bắn chết các linh mục và treo cổ
những em trai. Người vô thần có một truyền thống đa văn hóa sâu sắc thực
sự!
“Huyền thoại” 5: Chủ nghĩa vô thần chỉ là một niềm tin như các niềm tin khác.
Tôi
luôn chùn chân khi lúng túng vì tín hữu “chạy nước kiệu”. Bà viết: “Chủ
nghĩa vô thần là một dạng niềm tin khác vì đó là một cách chấp nhận ngụ
ý tuyên bố đức tin là ngớ ngẩn. Khi bạn không tranh luận rằng đối lập
là bị lạc đường như chính bạn, đó là lúc trở lại và xem lại động thái
của mình”.
Hãy
cân nhác hai vị trí của người vô thần và người có niềm tin. Nếu chúng
ta bất chợt gặp một lâu đài trong rừng có một phòng ăn đầy thức ăn, chén
dĩa bằng sứ đẹp và một chiếc ti-vi mở kênh CNN, không cần phải tin khi
nói: “Những người thông minh đã làm hư thế”. Nhưng cần phải tin khi cho
rằng một vụ sạt lở đất lớn đã tạo nên cảnh hỗn độn.
Chúng
ta có một thế giới trật tự, những dạng sinh vật đẹp và phức tạp hơn
nhiều so với truyền hình cáp. Tôi không cần phải tin khi thừa nhận Tạo
hóa; đó là cách suy luận hợp lý từ chứng cớ. Nhưng người vô thần nói
điều đó được tạo ra bằng một vụ sạt lở đất dữ dội. Họ mau mắn nói thêm:
“À, sấm chớp. Và có thể một mạch nước phun ra đúng lúc. Như bão táp theo
kiểu nào đó”.
Và chúng ta chùn chân khi lúng túng vì họ.
“Huyền thoại” 6: Chủ nghĩa vô thần không có quy tắc luân lý (moral code).
Tôi thích điểm thứ nhất của bà: Nếu tôn giáo là cái giữ chúng ta khỏi trở thành Ted Bundy, lúc đó bạn có cái gì đó sai.
Nhưng
bà đi vào lĩnh vực thống kê không vững: “Nếu có điều gì đó, chủ nghĩa
vô thần tương quan với cách cư xử tốt hơn xét về mức trung bình. Chẳng
hạn, người vô thần đã mô tả thiếu trong nhà tù, và nhiều quốc gia có
niềm tin có tỷ lệ cao về tội phạm hung dữ, mang thai ở tuổi vị thành
niên, chết yểu và phá thai”.
Đối
với những con số này, bạn cần số người vô thần tự tường trình các loại
văn hóa và kinh tế. Nhưng sự thật là chỉ những người viết “vô thần” khi
điều tra dân số là nhóm người có bằng đại học muốn chỉ ra niềm tin của
họ. Tôi đồng ý với bà ấy: Đa số những người này an toàn để có trong tình
xóm giềng.
Nhưng
đối với mỗi người biện hộ vô thần mà bà ấy liên kết, tôi có thể liên
kết người Kitô giáo phản biện và xây dựng trường hợp đối lập.
“Huyền thoại” 7: Đời sống của người vô thần trống trải và thiếu ý nghĩa.
Bà
viết: “Đa số người vô thần thực sự thấy thiếu niềm tin vào một Đấng
siêu nhiên làm cho đời sống đầy ý nghĩa và niềm vui. Vì không tin có
kiếp sau, nhiều người trong chúng ta thấy được thúc đẩy để tận dụng thời
gian chúng ta có thay vì nhìn vào kiếp sau để làm chúng ta hạnh phúc”.
Bà
xác nhận rằng bà tim ra ý nghĩa trong cuộc sống, nhưng rồi bà dẫn chứng
về “niềm vui”: “Chúng ta tận dụng thời gian chúng ta có”. Nhưng không
ai nói rằng người vô thần không vui vẻ đủ.
Điều
chúng ta đòi hỏi là vậy, khi họ vui vẻ, họ phát triển vô hồn khi phản
ứng với tác nhân kích thích ngẫu nhiên về cục đá lạnh va chạm qua bóng
tối của khoảng không trống rỗng, cố gắng làm đãng trí một cách vô vọng
từ vực thẳm trống rỗng mà nó sẽ hủy diệt họ ngay sau khi họ qua đời.
Điều này đem chúng ta tới…
“Huyền thoại” 8: “Người vô thần là những người theo chủ nghĩa khoái lạc không hiểu ý nghĩa đích thực của tình yêu.
Ở đây, Marcotte đưa ra 4 luận điểm:
- 1. Bà là người ủng hộ phá thai.
- 2. Những người vô thần không bị khập khiễng bởi chứng sợ tình dục Kitô giáo (Christian sexual phobias).
- 3. Những người vô thần thực sự yêu thương.
- 4. Các Kitô hữu không có tỷ lệ ly hôn cao.
- 2. Những người vô thần không bị khập khiễng bởi chứng sợ tình dục Kitô giáo (Christian sexual phobias).
- 3. Những người vô thần thực sự yêu thương.
- 4. Các Kitô hữu không có tỷ lệ ly hôn cao.
Tôi cảm ơn bà về số 1 và 2. Chúng làm mất uy tín điều bà cho rằng đây là một “huyền thoại”.
Số
3 của bà cần lấp đầy thêm: Phải chăng bà có ý nói người vô thần có mối
ràng buộc hóa tính với các động vật của đồng loại? Hoặc bà có ý nói về
điều gì đó tâm linh qua “tình yêu”?
Theo
tôi, số 4 là một vụ bê bối, nhưng đó không thực sự thích hợp với vấn đề
người vô thần có là người theo chủ nghĩa khoái lạc hay không.
“Huyền
thoại” 9: “Người vô thần không có cách đối phó sau khi mất người mình
yêu thương vì không có niềm tin vào sự sống đời sau.
Bà
viết: “Người vô thần có đủ quyền để nghi ngờ khi tranh luận rằng việc
tin có kiếp sau làm giảm nỗi đau buồn. Cuối cùng, nhiều tôn giáo dạy
rằng người chết có thể bị thiêu đốt trong hỏa ngục đời đời, điều này có
thể gây ra nhiều lo lắng hơn là khuây khỏa. Tôi tưởng tượng sự hư vô của
cái chết rất giống sự hư vô hiện hữu trước khi sinh”.
Thứ
nhất, người Kitô giáo không nên quá quan trọng về sự chết: Chúng ta cần
cầu nguyện cho những người này (và thật là thoải mái!). Thứ nhì, điều
đó được bỏ lại “khoảng hư vô” cho người vô thần sau khi chết, và tôi
chúc mừng bà đã thoải mái nhờ điều đó.
“Huyền thoại” 10: Người vô thần cố gắng phá lễ Giáng sinh.
Hãy xem cách Marcotte chứng tỏ “huyền thoại” của bà trong trường hợp này.
Thứ
nhất, bà nói rằng người vô thần “không có ý gây chiến vào ngày nghỉ,
ngoài yêu cầu đơn giản là chính phủ vâng lời Bổ sung Thứ nhất (First
Amendment) bằng cách không làm cho Kitô giáo hơn các tôn giáo khác, bất
cứ lúc nào trong năm”.
Nói
cách khác, “Gây chiến vào ngày lễ Giáng sinh? Đừng ngu xuẩn! Chúng ta
chỉ muốn lễ Giáng sinh có quyền hợp pháp trong các cơ quan công cộng ở
khắp đất nước chúng ta!”.
Thứ
nhì, bà nói: “Theo kinh nghiệm của tôi, những người không có niềm tin
tôn giáo có một số cách mừng lễ Giáng sinh tốt nhất ở khắp nơi. Bạn có
thể lấy một cây trang trí theo kiểu độc đáo, hoặc ghi thêm biển báo ủng
hộ vô thần (pro-atheist) ở sân và xung quanh gắn đồ trang trí Giáng
sinh. Gia đình tôi thích chơi bài xì phé (poker) suốt đêm Giáng sinh…
Hoặc chúng tôi có thể chọn mừng ‘lễ Giáng sinh’ vào tháng Bảy và tiết
kiệm chi tiêu”.
Nói
cách khác: “Phá lễ Giáng sinh? Đừng ngớ ngẩn! Chúng ta chỉ muốn báng bổ
lễ này, tục hóa lễ này và diễn tả độc đoán về thị hiếu riêng mà thôi!”
Cuối
cùng, như tôi đã nói trước, tôi đánh giá cao những bài báo như bài của
Marcotte. Nó lành mạnh và tốt mà người vô thần đang ầm ĩ yêu cầu. Khi
người vô thần nói về vị trí của họ, chúng ta có thể thực sự nói về vị
trí đó – đồng thời cũng củng cố đức tin của chúng ta.
Hãy
truy cập vào Gregorian Institute (Viện Grêgôriô) để thấy nỗ lực của tôi
làm về cuốn sách “Sáu Huyền thoại về Chủ nghĩa Vô thần” (Six Myths
about Atheism) của tôi.
Tác giả TOM HOOPES (*)
Trầm Thiên Thu (Chuyển ngữ từ CatholicVote.org)
Trầm Thiên Thu (Chuyển ngữ từ CatholicVote.org)
(*)
Tom Hoopes là giáo sư ĐH Bênêđictô ở Atchison, Kan., nơi ông dạy Khoa
báo chí và Giao tiếp cộng đồng, đồng thời là biên tập viên báo The Gregorian của Đại học này.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét