Chết
là quy luật muôn thuở. Sinh ký, tử quy. Không ai trường sinh, bất tử.
Chúng ta không thể tạo được sự sống vậy tại sao lại dám cướp sự sống của
người khác?
Cố
triết gia Russell Kirk (đã gia nhập Công giáo) có thể là một trong các
triết gia chính trị được yêu mến nhất. Không phải cái gì ông viết cũng
đều hay, nhưng đa số những gì ông viết đều tuyệt vời. Nhưng ngay trong
các tác phẩm lớn của ông tôi thấy là tiểu luận đặc biệt khiến tôi khâm
phục. Ông viết về án tử (death penalty), chương “Tính chất Tội phạm và
Lòng thương hại” (trong cuốn Redeeming the Time) là tác phẩm như vậy.
Trong bài này, Tiến sĩ Kirk giới thiệu trường hợp của ông về hình phạt thể lý dựa vào 3 điểm lớn:
1. Vì thương nên làm cho ai đó chết êm dịu còn hơn để họ sống khổ sở.
2. Tử hình là cách ngăn chặn các trọng tội tệ hại nhất.
3. Cần tử hình để bảo vệ những người vô tội khỏi bị người ác hại, vì có thể sau khi trốn thoát hoặc mãn hạn tù thì họ lại khủng bố nạn nhân khác.
2. Tử hình là cách ngăn chặn các trọng tội tệ hại nhất.
3. Cần tử hình để bảo vệ những người vô tội khỏi bị người ác hại, vì có thể sau khi trốn thoát hoặc mãn hạn tù thì họ lại khủng bố nạn nhân khác.
Điểm
2 và 3 thì tôi không bàn ở đây. Nếu những điều đó đúng, họ có lý để ủng
hộ án tử, vì đó là mục đích riêng của họ (ví dụ: bảo vệ người vô tội).
Điểm
1, tôi thấy rất rắc rối: Giết những người phạm trọng tội là cách đối xử
yêu thương với họ. Cách lý luận coi hình phạt thể lý tương đương lòng
thương hại đối với các tội nhân hoàn toàn khác bởi sự hiện hữu của tội
khác với cách lý luận về việc làm cho các bệnh nhân bệnh nặng chết êm
ái, gọi là an tử (euthanasia, mercy killing). Thật vậy, có thể “bệnh ở
giai đoạn cuối” thì thường bất tiện đối với người chăm sóc.
Chiếc ghế điện được làm ra để “giúp” người ta chết êm ái hơn!
Về
phần ông, TS Kirk cung cấp rõ ràng 3 ví dụ trên lá cách người ta coi tử
hình là “thương” tử tội. Tác giả Stefan Andres, người Đức, viết truyện
ngắn We Are God’s Utopia (Chúng Ta là Điều Không Tưởng
của Thượng Đế), nói về cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Trong đó, một phe bắt
giữ hằng trăm tù binh của đối phương ở một tu viện bị bỏ hoang; cuối
cùng các tù binh bị giết tập thể theo lệnh của viên chỉ huy là Don
Pedro. Pedro đã phạm vài tội ác, quá khứ luôn dày vò ông ta khiến ông ta
mất ăn mất ngủ; ông ta thấy mình “như sống trong địa ngục”. Sau đó, Don
Pedro tìm gặp một linh mục trong số các tù binh để xưng tội. Linh mục
đó khuyên ông ta cầu chết, đó là cách làm cho ông ta thấy lòng thanh
thản và bình an.
TS Kirk viết: “Đối
với Don Pedro, chết là giải thoát khỏi nỗi buồn khủng khiếp và nỗi cô
đơn mà ông ta đã chịu đựng từ nhỏ; giải thoát khỏi ký ức dằn vặt về
những tội ác của ông ta; giải thoát khỏi bản tính trụy lạc của ông ta.
Giống như đa số những tên sát nhân, Pedro hoàn toàn không đồi bại: Ông
ta có thể làm những việc tử tế và biết ơn. Nhưng không còn cách để ông
ta có thể thoát khỏi sự dằn vặt về chính mình – ngoại trừ cái chết. Với
một người như vậy, tử hình là giải thoát”.
Don
Pedro là một quái vật đội lốt người, chỉ có Tử thần giải thoát được ông
ta: Hầu như điều này nghe khác với tư tưởng của người Công giáo chính
thống (hoặc thậm chí là người Kitô giáo). Cuối cùng, chúng ta sẽ có ngày
được tái kết hợp với thân xác của chúng ta trong sự phục sinh, nếu thân
xác làm chúng ta thành gian ác, cái chết của Don Pedro sẽ không cứu ông
ta dù tình trạng linh hồn ông ta thế nào, nhưng nó sẽ cho ông ta trì
hoãn tạm thời, cho rằng ông ta không ở trong số những người bị kết án.
Tuy nhiên, nó sẽ tước mất bất cứ cơ hội nào khác để sám hối và sửa đổi
(dù ông ta đã xưng tội); ông ta có thể đền tội trong khi ăn năn, nhưng
đó chỉ là bắt đầu đền tội và hoàn toàn hoán cải. Nhiều tội nhân không
bao giờ sám hối thì không thể bào chữa để bảo đảm không gì xảy ra, bằng
cách “giảm bớt” sự sống của họ nhân danh lòng thương xót.
Phần
của Don Pedro chỉ là hư cấu chứ không là thật, TS Kirk cho chúng ta
những trải nghiệm của hai trong những cách hiểu thực tế, cả hai đều hèn
hạ khi đưa ra sự xác thực đối với chuyện hư cấu. Hai người này – Eddie
và Clinton Wallace – đều bị tù vì tội tương đối nhẹ (phạm tội cướp có vũ
khí vì ảnh hưởng người thân và có thể có cả ma túy đối với Eddie, khinh
tội đối với Clinton). Hai người liên can quan ngại về sự an toàn của
mình khi đứng trước vành móng ngựa với những người có tính hung bạo hơn.
Clinton nói với TS Kirk rằng phương diện tệ hại nhất của cuộc đời sau
cánh cửa sắt “không có gì buồn tẻ, dù mất tự do, ngoại trừ những lời nói
tục tĩu”. Đây là khởi đầu cho những lời sau đó mà ông ta nói với vợ của
TS Kirk, khi bà hỏi ông ta cách phạm tội nào là vô tội: “Hoàn toàn
vô tội… Người ta phải hỏi họ… Họ hoàn toàn có tội, thực sự có tội. Nhiều
người trong số họ là thú vật, không đáng thương”. Hầu như không có tình cảm nào nhận thấy nhân phẩm của con người.
Thật
vậy, họ đã phạm trọng tội (thậm chí là tội ác) bất xứng với nhân phẩm
con người. Nhưng chúng ta có thể cho rằng mọi tội lỗi đều là trọng tội
đối với Chúa và đối nghịch nhân phẩm chăng? Có thể chúng ta không nhớ
rằng sự tàn ác không quá khủng khiếp vì chúng ta không thể vi phạm,
nhưng vì chúng ta có thể có dịp hành động chăng? Cuối cùng, tất cả chúng
ta đều là tội nhân, thậm chí là những tội nhân chai cứng. Khi nhận biết
tội mình khi xưng thú, Thánh Augustinô đã cầu nguyện với Chúa: “Xin làm cho con sạch tội, dù con chưa công chính”. Với hồng ân Thiên Chúa, tất cả đều có thể!
Lòng
thương thực sự nhận biết chúng ta đều là tội nhân, chúng ta cần phương
thức canh tân và hoán cải nào đó thực tế trong đời sống để hy vọng vào
kiếp sau. Dĩ nhiên, đây không có nghĩa là nhân danh lòng thương mà chúng
ta để cho các tù nhân (nhất là các tử tù) tự do và tiếp tục phạm tội,
cũng không vì thế mà xử tử hoặc an tử. Tuy nhiên, xử tử không là hành
động yêu thương dành cho tội nhân (hoặc chúng ta), an tử cũng không là
yêu thương người bệnh. Cứ cho rằng đó là việc “rút ngắn” đau khổ cho tử
tù (hoặc bệnh nhân) có ý nghĩa nào đó thì việc chịu đau khổ vẫn có ý
nghĩa nào đó.
An
tử là “làm chết êm ái”, nghe có vẻ “nhân đạo” quá! Nhưng đó là động
thái khủng khiếp và dã man. Lịch sử nhân loại đầy những ví dụ điển hình
do con người “đạo diễn”. Trung tâm Giáo dục Công giáo (Catholic
Education Resource Center) định nghĩa: “An tử là việc sát nhân cố ý bằng cách hành động hoặc bỏ qua một con người độc lập về ích lợi của họ”.
Cuộc
tàn sát người Do Thái (Holocaust, thời Hitler) và cuộc Cách mạng Văn
hóa Vô sản (文化大革命 – The Great Proletarian Cultural Revolution của Mao
Trạch Đông, 1966-1976) ở Trung quốc cho thấy rõ, rồi còn bao cuộc chiến
khắp nơi trên thế giới, những vụ phá thai và hệ thống chiếm hữu nô lệ
(chattel slavery system). Đó là những điều trái ngược nhân đạo hoặc “đạo
làm người” của nhân loại, chứ chưa nói là trái ngược Luật Yêu Thương
của Thiên Chúa. An tử là cách loại bỏ giá trị sự sống của con người.
Án
tử đã là cách tiêu cực rồi, an tử còn tệ hại hơn. Đừng nhân danh lòng
thương xót mà biện hộ cho động thái ích kỷ ngông cuồng của mình!
Trầm Thiên Thu
Chiều Saigon, 21-5-2012
Chiều Saigon, 21-5-2012
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét