Ngày
nay, người ta nói tới “môi trường” ảnh hưởng tới con người sống trong
môi trường đó rất nhiều: sức khỏe, đạo đức v.v…, ngày xưa vẫn có.
Câu
truyện chọn “đất cho con sống” của bà mẹ Thầy Mạnh Tử thời xưa vẫn con
nóng hội đối với thời nay: bà sống ở gần nghĩa trang, bé Mạnh Tử bắt
chước người ta đào huyệt, bắt chước người ta lăn ra khóc thảm thương,
dời nhà đi sống gần chợ, bé Mạnh Tử bắt chước buôn bán, ăn nói gian dối,
lại dời nhà đến bên cạnh trường học, bé Mạnh Tử bắt chước người ta sống
lễ phép, học hành chữ nghĩa, bà mừng…
Thánh
Barnaba sống ở Sip (Chypre), thánh Phaolô sống ở Tarxô vùng đất dân
ngoại đối với Do thái mặc dầu cũng có người Do thái sống ở đó. Phải tiếp
xúc với dân ngoại thờ nhiểu thứ thần, đời sống luân lý của dân ngoại
đầy thứ “dâm ô” v.v…, nhưng các ngài đã sống là “sống với người ta” nên
phải chấp nhận con ngừời của họ. Chắc chắn là không thể gọi họ là “đồ
chó”, coi họ như chó mà Chúa Kytô cũng thỉnh thoảng nhắc đế: “Không nên
lấy bánh dành cho con cái mà ném cho lũ chó con”(Mt 15, 26).
Đi
giảng cho dân ngoại, các ngài đã tiếp đón dân ngoại, không bắt họ phải
chịu “cắt bì” nghĩa là theo đạo Do thái trong khi một số Biệt phái trở
lại chống lại các ngài nghĩa là bắt dân ngoại trở lại phải giữ luật Do
thái. (x. CVTD 15,5). Vấn để hết sức lớn lao đối với Hội Thánh thời đó .
Tuy
nhiên các ngài vẫn ý thức phải tủng phục quyền Tông đồ do Chúa Kytô
thiết lập. Và sách Công đồ Công vụ đã cho biết các ngài về Gierusalem
xin chỉ thị của các Thánh Tông đồ. Các Tông đồ họp Công đồng và đưa ra
quyết định: “Thánh Thần và chúng tôi đã quyết định không đặt lên vai anh
em một gánh nặng nào khác ngoài những điếu cần thiết nầy: kiêng ăn đồ
đã cúng cho ngẫu tượng, không ăn huyết, không ăn thịt con vật máu còn
chứa trong con vật, tránh gian dâm” (xem CVTD 15, 28-29). Sau nầy thánh
Phaolô còn giúp giải quyết nốt của cúng: Tất cả những gì bán ngoài chợ,
anh em cứ việc ăn ‘bởi vì trái đất và muôn vật muôn loài trên trời dưới
đất đều là của Chúa (I Cor 10,25). Và một sáng kiến táo bạo: “Nếu có
ngườì ngoại nào mời anh em (tới nhà) anh em cứ ăn tất cả những gì người
ta dọn ra” (I Cor 10, 27) .
Nếu
so sánh thánh Phaolô, thánh Banaba với thánh Phêrô chẳng hạn, sống ở
quê nhà “rặt Do thái”, ta thấy thánh Phêrô phải cố gắng nghe theo Chúa
Thánh Thẩn mới tiếp xúc với dân ngoại: “Phêrô thấy trời mở ra và một vật
gì sà xuống trông như một tấm khăn lớn buộc bốn góc thả xuống đất.
Trong đó có mọi giống vật bốn chân va rán rít sống trên đất, cùng mọi
thứ chim trời. Có tiếng phán bảo ông: “Phêrô, đứng dậy làm thịt mà ăn!
Phêrô thưa: “Lạy Chúa, không thể được vì không bao giờ con ăn những gì ô
uế và không thanh sạch”. Lại có tiếng phán bảo ông lần thứ hai: “Những
gì Thiên Chúa đã tuyên bố là thanh sạch thỉ ngươi chớ gọi là ô uế”… Ông
Phêrô còn đang phân vân tự hỏi thị kiến ông vừa thấy có ý nghĩa gì thì
những người ông Cornelio sai đi đã hỏi ra được nhà ông Phêrô ở… (CvTđ
10,11-17). Vào nhà Cornelio, “Phêrô nói với họ thì Thánh Thẩn đã ngự
xuống trên tất cả những người đang nghe Lời Thiên Chúa, những tín hữu
thuộc giới cắt bì cũng đến đó với ông Phêrô đều kinh ngạc vì thấy Thiên
Chúa cũng ban Thánh Thần xuống trên các dân ngoại nữa bởi họ nghe những
người nầy nói các thứ tiếng lạ và tán dương Thiên Chúa. Bấy giờ, Phêrô
nói rằng: “Những người nầy đã nhận được Thánh Thần cũng như chúng ta thì
ai có thể ngăn cản chúng ta lấy nước làm phép rửa cho họ? Rồi ông
truyền làm phép rửa cho họ nhân danh Đức Giêsu Kytô” (CvTd 10, 44-48).
Và chắc chắn thánh Phêrô đã ăn uống với dân ngoại .
Nhưng
khi đến Antiokia, Phêrô bị Phaolô phê bình rất mạnh: “Nhưng khi ông
Kêpha đến Antiokia, tôi đã cự ông ngay trước mặt vì ông đã làm điều đáng
trách. Thât vậy, ông thường dùng bữa với người gốc ngoại giáo trước khi
có những người của ông Giacôbê đến, nhưng khi những người nầy đến, ông
lại né tránh và tự tách ra vì sợ những người cắt bì. Những người Do thái
khác cũng theo ông mà giả hình giả bộ khiến cả ông Banaba cũng bị lôi
cuốn mà giả hình như họ” (Galata 2, 11-12).
Nhưng
thánh Phaolô không cứng nhắc như ta tưởng đâu bằng chứng là: “Ông
Phaolo muốn Timotê cũng lên đường với mình nên đã đem ông đi làm phép
cắt bì, vì nệ các người Do thái ở nơi ấy” (TdCv 16, 3).
Từ
bài học môi trường ảnh hưởng tới cuộc sống, ông bà ta khuyên “nhập gia
tùy tục” và các nhà thừa sai ngoại quốc đã cố gắng sống như vậy, nhưng
còn ta với ta có một thực tế, người ở tại địa phương dễ dàng phục vụ
người sống ở địa bản đó.
Lễ thánh Phêrô và thánh Phaolô 2012
Lm Fx Nguyễn Hùng Oánh
Lm Fx Nguyễn Hùng Oánh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét